Zbiornik Wody Stara Orunia
Zbiornik Wody Stara Orunia znajduje się na wzgórzu, w pobliżu parku Oruńskiego (dojście od ul. Nowiny). Powstał w 1869 roku i był pierwszym zbiornikiem, z którego nowymi wodociągami płynęła woda do gdańszczan. Rezerwuar budzi skojarzenia sakralne ze względu na klasyczną konstrukcję, złożoną z naw i arkad, wymurowaną z czerwonej cegły wyprodukowanej w cegielni w gdyńskich Kolibkach. Został wybudowany na planie kwadratu o boku 40 m, a jego wysokość wynosi ponad 5 m.
Specyficzny mikroklimat rezerwuaru oruńskiego sprawił, że stał się jednym z największych i najbardziej wartościowych siedlisk nietoperzy w Polsce północnej. Dla spokoju i komfortu nietoperzy, wnętrze zbiornika zachowało swój pierwotny charakter i naturalną „patynę”.
Ze względu na okres hibernacji nietoperzy, termin udostępniania obiektu to zazwyczaj czerwiec - sierpień.
Wewnątrz zbiornika znajduje się woda, zwiedzanie odbywa się po specjalnie przygotowanych pomostach. Zwiedzanie odbywa się w 30-osobowych grupach z przewodnikiem i trwa ok. 60 minut. Koszt wstępu - 15 zł.
Ze względu na niską temperaturę panującą w zbiorniku, która wynosi ok. 10°C oraz wilgotność warto w gorące dni zabrać okrycie wierzchnie oraz wygodne obuwie.
Z okolicznego punktu widokowego o nazwie Jerzy przez cały rok podziwiać można panoramę Żuław Gdańskich i całego miasta.
Czy wiesz, że?
podczas prac remontowych w zbiorniku odkryto tzw. kapsułę czasu, wmurowaną w ceglaną konstrukcję budowli. Przesyłka ma charakter listu/dokumentu w butelce pozostawionego najprawdopodobniej przez budowniczych obiektu. Poza widoczną datą 1869 r. pozostałej treści listu nie udało się odczytać.
Jak dojechać
Jak dojechać komunikacją miejską lub autem?
Dokładny adres zbiornika to ul. Kampinoska 61, 80-180 Gdańsk. Zwiedzać można go do połowy sierpnia ze względu na zimujące w nim nietoperze. Zaznaczamy, że dojazd do zbiornika znajduje się od strony ul. Nowiny.
KOMUNIKACJĄ MIEJSKĄ
Pierwszym etapem będzie dojazd do Dworca Głównego PKP, w zależności z jakiej dzielnicy gdańska, można korzystać z ramwai, autobusów lub kolei SKM - DWORZEC GŁÓWNY PKP: Należy wybrać autobusy linii 132 w kierunku "Pruszcz Gdański Rondo Kociewskie", 189 w kierunku "Maćkowy" lub 205 w kierunku "Pruszcz Gdański Komarowo", następnie wysiąść na przystanku "Nowiny". Dojazd zajmuje około 14 minut. Kolejnym krokiem jest kierowanie się w stronę Parku Oruńskiego. Cała trasa od przystanku do zbiornika zajmuje około 15 minut.
SAMOCHODEM
OD STRONY GDAŃSKA GŁÓWNEGO: Kierujemy się na Nowe Podwale Grodzkie, z którego zjeżdżamy na Trakt Świętego Wojciecha. Po około 2,5 km skręcamy na ul. Nowiny. Przed sklepem spożywczym (Market) Brix jest dziki parking, przed którym znajduje się znak Zbiornik Wody Stara Orunia. Wskazuje on ścieżkę ku górze, która prowadzi pod zbiornik.
Wody Stara Orunia stanowi jeden z obiektów Gdańskiego
Szlaku Wodociągowego, którego realizacja została
dofinansowana ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. Budowla choć
leży głęboko pod ziemią pełniła rolę wieży ciśnień,
zaopatrując mieszkańców Gdańska w wodę pitną, z
jedynego wówczas ujęcia wody w Pręgowie.
Zbiornik Wody Stara Orunia wraz z ujęciem wody
w Pręgowie i magistralą pręgowską dał początek
nowoczesnemu systemowi wodociągowemu w Gdańsku, który
jest rozwijany do dnia dzisiejszego. Pod względem wartości
architektonicznej i atrakcyjności wizualnej w niczym nie
ustępuje słynnej „Podziemnej Katedrze” w Łodzi
i warszawskim filtrom, przy czym jest od tych obiektów
starszy – został oddany do użytku w 1869 roku.
Nietoperze - stali mieszkańcy
Wyłączony z eksploatacji w latach 70-tych (w 1978 roku został ostatecznie odłączony od systemu), stał się jednym z najbardziej wartościowych przyrodniczo siedlisk nietoperzy w Polsce północnej. Od czasu rozpoczęcia systematycznego liczenia, stwierdza się tu ponad 500 osobników każdej zimy i jest to niemal pełen przekrój gatunkowy "polskich" nietoperzy, m. in. nocki rude, nocki Natterera, nocki duże i gacki brunatne. Udało się tam znaleźć także bardzo rzadkiego i zagrożonego wyginięciem nocka łydkowłosego.
Dane o zbiorniku
Zbiornik Wody Stara Orunia - podstawowe dane:
- Obecny właściciel: GIWK Sp. z o.o.
- Rok budowy: 1869
- Eksploatacja: od 1869 r. do końca lat 70.
- Pojemność: zbiornik gromadził ok. 4500 m3 wody.
Funkcja: z uwagi na umieszczenie na wzgórzu zbiornik pełnił funkcję wieży ciśnień, umożliwiając zaopatrzenie mieszkańców Gdańska w wodę pitną z drenażowego ujęcia wody w Pręgowie.
Architektura: 11 naw spoczywających na łukach 8 arkad; obiekt na planie kwadratu o boku 40 m; wysokość ponad 5 m.
Obecna rola: udostępniony do zwiedzania zabytek myśli technicznej i siedziba jednego z największych w województwie pomorskim siedlisk nietoperzy.
